We wrześniu 1939 r. walczył w armii "Modlin". Ranny pod Samborem działał na ziemi nieświeskiej, a później stołpeckiej. Organizował tam Dywizjon 27. Pułku Ułanów. Po rozbiciu zgrupowania por. Góry (Adolfa Pilcha) odbudował oddział Armii Krajowej liczący 300 ułanów. W kwietniu 1944 r. został mianowany dowódcą Dywizjonu 27. p. uł. AK im. Króla Stefana Batorego. Bral udział w ponad 200 potyczkach z obu okupantami. Z końcem czerwca roku 1944 przeszedł do Puszczy Kampinoskiej. Wspierał stamtąd walki powstańcze w stolicy; ranny dowodził nadal przemianowanym z dywizjonu 27. p. ul. liczącym ponad 600 kawalerzystów. Awansowany do stopnia podporucznika czasu wojny, został odznaczony Krzyżem Walecznych. Wycofując się w Góry Świętokrzyskie, brał udział w bitwie pod Jaktorowem. Po rozwiązaniu oddziałów ukrywał się przed Urzędem Bezpieczeństwa Publicznego. Aresztowany w 1959 r., został skazany na śmierć. Po zmianie wyroku na 15 lat więzienia, po ponad 10 latach został zwolniony.
Był czynny w środowisku "Grupy Kampinos", występując do Londynu z wnioskami awansowymi i odznaczeniowymi. W 2005 r. po długich staraniach syna został zrehabilitowany Był dwukrotnie ranny, odznaczony Orderem Virtuti Mili-tari i trzykrotnie Krzyżem Walecznych.
W miejscowości Wiersze w Puszczy Kampinoskiej wmurowano w roku 2008 tablicę ku czci 27. Pułku Ułanów i jego dowódcy.
Maciej Downar Zapolski vel Nurkiewicz
**********
Zdzisław Nurkiewicz, rotmistrz, ostatni dowódca 27. Pułku Ułanów im. Króla Stefana Batorego. Urodził się w 1901 r. we Włocławku; od roku 1915 związany z Aleksandrowem Kujawskim, gdzie brał udział w rozbrajaniu Niemców. Od 1919 r. ochotnik w 31. Pułku Piechoty Strzelców Kaniowskich walczył na Ukrainie, Białorusi, w Galicji i Małopolsce Zachodniej. Walczył w obronie Warszawy. Od 1921 r. w 27. Pułku Ułanów jako podoficer uczestniczył z sukcesami w wielu zawodach hippicznych.
Kombatant, nr 12, 2010
Kombatant - Buletyn Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
**********
**********
Artykuł, plik pdf >>> |